woensdag 11 januari 2012
Levend in Aandacht...: Mindful omgaan met Plagen en Pesten
Levend in Aandacht...: Mindful omgaan met Plagen en Pesten: Mindful omgaan met plagen en pesten combineert een middeleeuws verhaal met meditatieve werkvormen op maat voor kinderen. Het hoofdpersonage ...
woensdag 5 oktober 2011
Hooggevoeligheid (HSP)
Hooggevoeligheid, Hoogsensitiviteit, HSP (Highly Sensitive Person) of "Hoog Sensitief Persoon".
Iemand met HSP is veel (=hoog-) gevoeliger voor algemene en specifieke indrukken en prikkels dan een gemiddeld persoon. Emotionele en zintuiglijke prikkels en indrukken worden uitgebreider en intensiever gefilterd dan bij de gemiddelde mens.i Ze komen "harder" binnen...
Indrukken en prikkels die anderen normaal vinden, of als "achtergrondgeruis" bijna niet opmerken, zoals mensenmassa’s, muziek of een lawaaiige omgeving, kunnen voor iemand die hooggevoelig is al snel te veel worden. Zij raken overprikkeld en kunnen door een teveel aan (sterke) prikkels op den duur mogelijk zelfs niet meer functioneren.
Hooggevoeligheid is een afwijkende eigenschap van het (zintuiglijk) zenuwstelsel in combinatie met een "andere" prikkelverwerking in de hersenen. Waarschijnlijk is ongeveer 20% van de Nederlandse bevolking als hooggevoelig aan te merken.
Het betreft mogelijk een erfelijke eigenschap (vorm van Neurodiversiteit), die zowel onder mannen als onder vrouwen evenveel voor lijkt te komen. (Onderzoek van Elaine Aron, Amerikaans psychotherapeute en universitair docente en grondlegster van het begrip HSP).
Hooggevoeligheid brengt, zoals alle eigenschappen, zowel positieve kanten als negatieve kanten met zich mee.
Kenmerken:
Kenmerkend voor hoogsensitieve peronen is onder meer dat zij:
Vormen van hooggevoeligheid:
Te onderscheiden zijn twee duidelijke vormen van hooggevoeligheid.
De meest voorkomende groep, zo’n 70% bestaat ui mensen die van nature rustig en meer introvert zijn. Zij voelen zich het prettigst bij een redelijk gelijkmatig leven met weinig opwinding en risico’s.
De andere groep, ongeveer 30%, bestaat uit mensen die behoefte hebben aan nieuwe ervaringen en spanning en meer extravert zijn. Deze groep wordt ook wel HSS genoemd, ‘High Sensation Seekers’.
Deze personen zijn enerzijds mensen die zich snel vervelen en vervolgens op zoek vaan naar uitdagingen, maar anderzijds snel overprikkeld en daardoor overbelast raken. Mensen waarvan gezegd wordt dat zij als het ware met één voet op de rem en net één voet op het gaspedaal leven.
Hooggevoeligheid kan een grote invloed hebben op verschillende leefgebieden: school, werk, persoonlijk leven, emoties en vrienden en relaties. Het is een eigenschap die in onze hectische, westerse maatschappij, waar we de de nadruk leggen op het gebruik van verstand en ratio, niet bijzonder wordt gewaardeerd.
Veel hooggevoelige mensen ervaren deze eigenschap dan ook in eerste instantie meer als een last. Zij vragen zich vaak af wat er mis is met ze of hebben geleerd dat ze aan een "stoornis" lijden...
Hun omgeving en zijzelf hebben de neiging om de eigenschap te negeren of te onderdrukken of de persoon met HSP te willen veranderen.
Door hooggevoeligheid te accepteren en als bijzonder talent te respecteren, kan deze van een beperking tot een kwaliteit of een gave worden. Hiertoe is het echter wel belangrijk om de juiste balans te leren vinden tussen prikkel en verwerking en tussen rust en activiteit.
Comorbiditeit:
Vanwege de overeenkomsten in de verschillende kenmerken, wordt HSP nogal eens gediagnosticeerd als ADHD of een vorm van Autisme. Andersom is het zo dat onder ADHD'ers en Autisten ook erg veel hooggevoelige mensen zijn te vinden.
Waar precies de grens ligt en waar precies er sprake moet zijn van welke (of enige) diagnose, is iets dat ik graag overlaat aan psychiaters en psychologen.
Waar het mij om gaat is de hooggevoeligheid! Om die bijzondere eigenschap als waardevol talent te herkennen en als zodanig te respecteren en hem op een positieve manier in te zetten voor een een gelukkig, en succesvol leven..!
Iemand met HSP is veel (=hoog-) gevoeliger voor algemene en specifieke indrukken en prikkels dan een gemiddeld persoon. Emotionele en zintuiglijke prikkels en indrukken worden uitgebreider en intensiever gefilterd dan bij de gemiddelde mens.i Ze komen "harder" binnen...
Indrukken en prikkels die anderen normaal vinden, of als "achtergrondgeruis" bijna niet opmerken, zoals mensenmassa’s, muziek of een lawaaiige omgeving, kunnen voor iemand die hooggevoelig is al snel te veel worden. Zij raken overprikkeld en kunnen door een teveel aan (sterke) prikkels op den duur mogelijk zelfs niet meer functioneren.
Hooggevoeligheid is een afwijkende eigenschap van het (zintuiglijk) zenuwstelsel in combinatie met een "andere" prikkelverwerking in de hersenen. Waarschijnlijk is ongeveer 20% van de Nederlandse bevolking als hooggevoelig aan te merken.
Het betreft mogelijk een erfelijke eigenschap (vorm van Neurodiversiteit), die zowel onder mannen als onder vrouwen evenveel voor lijkt te komen. (Onderzoek van Elaine Aron, Amerikaans psychotherapeute en universitair docente en grondlegster van het begrip HSP).
Hooggevoeligheid brengt, zoals alle eigenschappen, zowel positieve kanten als negatieve kanten met zich mee.
Kenmerken:
Kenmerkend voor hoogsensitieve peronen is onder meer dat zij:
- gedetailleerder, subtieler en intenser waarnemen
- erg gevoelig zijn voor prikkels van buitenaf; vaak voelen HSP’s zich hierdoor niet op hun gemak
- meer moeite hebben en meer tijd nodig hebben om prikkels en indrukken te verwerken
- een diep en rijk innerlijk leven hebben; veel nadenken, dromen en fantaseren
- stemming en sfeer of verandering daarvan goed aanvoelen\
- meer dan gemiddeld geroerd worden door natuur, literatuur, films, kunst en muziek
- emoties van zichzelf en anderen intenser ervaren
- moeite met planning en het aanbrengen van structuur
- verlegen kunnen overkomen maar dat in werkelijkheid vaak niet zijn
- consciëntieus, toegewijd, kwaliteitsbewust en perfectionistisch zijn
- minder goed functioneren als als ze zich geobserveerd of beoordeeld voelen
- zorgzaam zijn en anticiperend op behoeften van anderen;
- moeite hebben om (ook hun eigen) grenzen aan te geven en te bewaken
- relatief meer en sneller last hebben van stress, spanningen en/of psychosomatische en/of fysieke klachten zoals hoofdpijn, allergieën, maag/darmklachten, chronische vermoeidheid etc.
- een hoger risico hebben op het ontwikkelen van stemmingswisselingen, depressiviteit, angsten en verslavingen
Vormen van hooggevoeligheid:
Te onderscheiden zijn twee duidelijke vormen van hooggevoeligheid.
De meest voorkomende groep, zo’n 70% bestaat ui mensen die van nature rustig en meer introvert zijn. Zij voelen zich het prettigst bij een redelijk gelijkmatig leven met weinig opwinding en risico’s.
De andere groep, ongeveer 30%, bestaat uit mensen die behoefte hebben aan nieuwe ervaringen en spanning en meer extravert zijn. Deze groep wordt ook wel HSS genoemd, ‘High Sensation Seekers’.
Deze personen zijn enerzijds mensen die zich snel vervelen en vervolgens op zoek vaan naar uitdagingen, maar anderzijds snel overprikkeld en daardoor overbelast raken. Mensen waarvan gezegd wordt dat zij als het ware met één voet op de rem en net één voet op het gaspedaal leven.
Hooggevoeligheid kan een grote invloed hebben op verschillende leefgebieden: school, werk, persoonlijk leven, emoties en vrienden en relaties. Het is een eigenschap die in onze hectische, westerse maatschappij, waar we de de nadruk leggen op het gebruik van verstand en ratio, niet bijzonder wordt gewaardeerd.
Veel hooggevoelige mensen ervaren deze eigenschap dan ook in eerste instantie meer als een last. Zij vragen zich vaak af wat er mis is met ze of hebben geleerd dat ze aan een "stoornis" lijden...
Hun omgeving en zijzelf hebben de neiging om de eigenschap te negeren of te onderdrukken of de persoon met HSP te willen veranderen.
Door hooggevoeligheid te accepteren en als bijzonder talent te respecteren, kan deze van een beperking tot een kwaliteit of een gave worden. Hiertoe is het echter wel belangrijk om de juiste balans te leren vinden tussen prikkel en verwerking en tussen rust en activiteit.
Comorbiditeit:
Vanwege de overeenkomsten in de verschillende kenmerken, wordt HSP nogal eens gediagnosticeerd als ADHD of een vorm van Autisme. Andersom is het zo dat onder ADHD'ers en Autisten ook erg veel hooggevoelige mensen zijn te vinden.
Waar precies de grens ligt en waar precies er sprake moet zijn van welke (of enige) diagnose, is iets dat ik graag overlaat aan psychiaters en psychologen.
Waar het mij om gaat is de hooggevoeligheid! Om die bijzondere eigenschap als waardevol talent te herkennen en als zodanig te respecteren en hem op een positieve manier in te zetten voor een een gelukkig, en succesvol leven..!
Abonneren op:
Posts (Atom)